Światowy Kongres Polaków

Światowy Kongres Polaków

Apel Światowego Kongresu Polaków

Warszawa, dnia 09.03.2022 r.

Sejm Rzeczywpospolitej Polskiej

Szanowne Posłanki i Szanowni Posłowie,

Światowy Kongres Polaków, którego celem statutowym jest współpraca Polaków w kraju z Polakami za granicą ponad podziałami, apeluje kolejny raz do wszystkich sił politycznych o realizację postulatów uchwalonych na I Światowym Kongresie Polaków na zamku królewskim w Warszawie. Szczególnie ważnym postulatem Światowego Kongresu Polaków jest wzmocnienie prawnej ochrony polskich obywateli, tak aby była ona dostępna na poziomie nie niższym niż wyznaczają to światowe i europejskie standardy tej ochrony. Zapewnienie w Polsce wysokiego poziomu prawnej ochrony obywateli wymaga wprowadzenia następujących rozwiązań prawnych i organizacyjnych:

1. Udoskonalenie i umiędzynarodowienie systemu kształcenia prawników, aby umożliwić im poznanie i stosowanie wspomnianych światowych i europejskich standardów prawnej ochrony obywateli.

2. Docenienie znaczenia i roli, jaką w tym zakresie może i powinna pełnić Krajowa Rada Sądownictwa Rzeczpospolitej Polskiej.

Ad 1. Udoskonaleniu i umiędzynarodowieniu systemu kształcenia prawników w Polsce mogą i powinny służyć rozwiązania stosowane w większości krajów będących członkami Unii Europejskiej. Takim rozwiązaniem jest Europejska Akademia Prawa w Trier, która zapewnia prawnikom stałe pogłębianie wiedzy i wymianę dobrych praktyk. Należałoby zatem utworzyć analogiczną akademię prawa w Warszawie. Akademia ta powinna być finansowana przez parlament europejski tak jak Europejska Akademia Prawa w Trier. Zapewniało by to równe traktowanie wszystkich państw i obywateli w Unii Europejskiej. Poza tym Europejska Akademia Prawa w Warszawie służyła by doskonaleniu nie tylko prawników polskich, ale także prawników innych państw Europy środkowej i wschodniej. Tym samym ta instytucja kształceniowa stała by się remedium na wiele bolączek w Polsce spowodowanych długim okresem komunizmu w tej części Europy.

Ad 2. W ustroju politycznym państwa polskiego Krajowa Rada Sądownictwa (KRS) pełni kluczową role w zapewnieniu polskim sądom autorytetu w kraju i na świecie. Równie ważną rolę pełni ona w doborze i doskonaleniu kadr sądowniczych. Kolejny wybór 15 z 25 członków Krajowej Rady Sądownictwa ma mieć miejsce na początku kwietnia br. Polska i polscy obywatele potrzebują jak powietrza praworządnego, bezstronnego i sprawnego sądownictwa. Doceniając dobra wolę i starania podejmowane przez poszczególne siły polityczne w różnych okresach transformacji ustrojowej musimy teraz z zatroskaniem przyznać, że wieloletnie próby zreformowania sądownictwa nie przyniosły poprawy. Nie uwzględniały one bowiem neutralnych politycznie przesłanek techniczno-operacyjnego rozwoju struktury i kadry sądowniczej i w skutek tego ugrzęzły w pogłębiającej się polityzacji całego szeroko pojętego sektora wymiaru sprawiedliwości.

Sposób nominacji członków KRS jest niezwykle waźnym mechanizmem sprawnie funkcjonującego państwa prawa. Ze względu na zakończenie obecnej kadencji KRS w kwietniu br. konieczne jest b. pilne ulepszenie systemu wyboru i nominacji członków Rady. Wymaga to nowelizacji art. 11d ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Przepis ten umożliwia  obecnie (co jest skrupulatnie wykorzystywane w praktyce) obsadzanie Rady na 4-letnią kadencję zespołem 15 kandydatów, zgłaszanych przy pomocy jednej listy przez komisję sejmową i następnie zatwierdzanych w praktyce zwykłą większością sejmową. Taki sposób powoływania członków Rady oznacza bezpośredni wpływ rządzącej większości parlamentarnej na większość składu Rady. To pozbawia Radę statusu bezstronności politycznej i wynikającego stąd autorytetu organu państwowego. Z kolei brak ustrojowej gwarancji bezstronności KRS degraduje polskie sądownictwo i niszczy ustrój państwa polskiego.

Wyżej wymieniona wada ustrojowa może być usunięta przez wprowadzenie głosowania nie na jedną jak obecnie listę, lecz kolejno na poszczególnych kandydatów. Każdy poseł powinien mieć prawo oddania nie więcej niż trzech głosów (czyli móc głosować na nie więcej niż na trzech kandydatów). Głosowanie powinno być kontynuowane aż do dokonania wyboru wszystkich 15 członków Rady. Takie głosowanie, jak wskazują doświadczenia innych państw mieści się w ramach czasowych około jednej godziny. Przygotowanie wspomnianej nowelizacji również nie wymaga dużego nakładu pracy ze strony sprawnie działającego biura legislacyjnego sejmu. Powyższa nowelizacja ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa usunie lojalnościową zależność członków Rady od rządzącej większości sejmowej i przywróci Radzie niezbędny autorytet jako organowi ugruntowującemu powagę polskiego sądownictwa.

Uchwalenie i wprowadzenie w życie powyższych rozwiązań wymaga porozumienia ponad podziałami. Światowy Kongres Polaków wyraża przekonanie, że jest to możliwe i równie ważne dla polskich obywateli jak solidarna inicjatywa i pomoc dla obywateli Ukrainy.

Z wyrazami szacunku Dr. Krystyna Krzekotowska Wiceprezes Światowego Kongresu Polaków Wykładowca Uczelni Łazarskiego www.swiatowykongrespolakow.pl

Mgr. inż. Jacek Gancarson Konsultant Światowego Kongresu Polaków ds. Polonii i Polaków w Szwecji j.gancarson@swiatowykongrespolakow.pl

Adw. Łukasz Zieliński Konsultant ds. naukowych i prawnych Światowego Kongresu Polaków