The August 5th, 2019 US Senators Letter to the Secretary of State expresses concern over the lack of a property loss compensation act in Poland.
Compared to many earlier statements by American politicians this letter contains the most comprehensive knowledge and includes much many more important facts related to the history and to the property situation in Poland after WW2 and 44 years of communist rule (ended 1989).
This means a real step forward towards common understanding of the problem.
However, it is worth to mentioning in this context that both the Terezin Declaration and Act. S.447 did not cover the issue in such a comprehensive way as the letter of August 05th 2019.
For example the Terezin Declaration did not cover the Romani – a minority group equally as Jews discriminated under the 1935 Nuremberg law 1935, neither other minorities exterminated in Eastern Europe (East of the Bug river). On the other hand, Act. S.447 demanded restitution of heirless property in favour of no other ethnicities except the Jewish one. This raises the question what would happen then with other nationalities deprived of their property during and after WW2?
Moreover, the issue of compensation for massive 2WW war damages is still not resolved, despite tremendous Polish military effort on the side of the Allies.
This being said let us try to move forward towards a common understanding of the process.
List Senatorów USA z 5 sierpnia 2019 r. do Sekretarza Stanu wyraża zaniepokojenie brakiem ustawy o odszkodowaniu za straty majątkowe w Polsce.
W porównaniu z wieloma wcześniejszymi wypowiedziami amerykańskich polityków list ten zawiera najbardziej wszechstronną wiedzę i znacznie więcej ważnych faktów związanych z historią i sytuacją majątkową w Polsce po II wojnie światowej i 44 latach rządów komunistycznych (zakończonych w 1989 r.).
Oznacza to prawdziwy krok naprzód w kierunku wspólnego zrozumienia problemu.
Jednakowóż warto w tym kontekście przypomnieć, że zarówno deklaracja Terezińska, jak i akt. S.447 nie obejmowały tej kwestii w tak kompleksowy sposób, jak pismo z 5 sierpnia 2019r. Na przykład Deklaracja Terezińska nie objęła Romów – mniejszości równie dyskryminowanej na mocy prawa norymberskiego z 1935 r. oraz innych mniejszości eksterminowanych w Europie Wschodniej (na wschód od Bugu). Z drugiej strony Act. S.447 domagał się zwrotu bezpaństwowej własności wyłącznie na rzecz mniejszości nie innych niż żydowska. Rodzi to pytanie, co by się stało z innymi narodowościami pozbawionymi swojej własności podczas i po II wojnie światowej?
Również, w przypadku Polski kwestia rekompensaty za ogromne szkody II wojny światowej nadal nie została rozwiązana pomimo ogromnego polskiego wysiłku wojskowego po stronie Aliantów.
Powiedziawszy powyższe spróbujmy pójść dalej w kierunku wspólnego zrozumienia tego procesu.
