Fragment listu skierowanego do Ministra Sprawiedliwości Rzeczypospolitej Polskiej prof. Adama Bodnara:
Pragniemy Pana poinformować o inicjatywie, która nie znajdując zrozumienia
u poprzedników – w latach szczęśliwie minionych – obecnie ma szansę na realizację.
Chodzi o zapewnienie polskim obywatelom ochrony prawnej na najwyższym
poziomie i zgodnej z europejskimi standardami, czyli na poziomie takim, jaki
zapewniany jest obywatelom innych państw członkowskich. Wymaga to zadbania
o możliwość permanentnego kształcenia i zdobywania wiedzy oraz treningów
społecznej wrażliwości i empatii w celu wyeliminowania ignorancji i znieczulicy
w działalności organów władzy, w tym przede wszystkim władzy sądowniczej.
Do tej pory tym celom służyła finansowana przez Parlament Europejski i kraje
członkowskie Europejska Akademia Prawa w Trier, która jednak nie była i nie jest
dostępna dla polskich prawników szeroko pojętego wymiaru sprawiedliwości,
gdyż nie zostało spełnione uzgodnienie, do jakiego doszło w czasie spotkania
dyrektora Europejskiej Akademii Prawa w Trier i ministra sprawiedliwości
Andrzeja Kalwasa.
Po pierwsze, uzgodnienie stanowiło, że język polski, jako język największego
nowego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, będzie jednym z języków
wykładowych tej Akademii. Nie zrealizowano także drugiego ustalenia, aby
w Warszawie utworzyć analogiczną Akademię dla potrzeb obywateli polskich,
a także obywateli nowych państw członkowskich zgodnie z zasadą równego traktowania.
Polski odpowiednik tej Akademii mógłby być samodzielną Akademią
lub filią tej z Trier.
Dla uniknięcia problemów, z jakimi borykamy się w Polsce w zapewnieniu
praworządności, niezbędne są kadry, które nie tylko znają prawo, ale też potrafią
z wrażliwością i wyczuciem oraz w dobrej wierze je stosować. Brak tego zmysłu
prawnego okazał się druzgocący dla prawa w Polsce w ostatnich latach. Jako
doświadczeni prawnicy i w duchu odpowiedzialności za przyszłość, postulujemy
otwarcie młodym oraz wszystkim chętnym drogi do umiędzynarodowionego
kształcenia i wymiany doświadczeń na międzynarodowym, europejskim forum.
Idea ta zrodziła się w Stowarzyszeniu Obywatelskich Inicjatyw, a obecnie jest
popierana przez Światowy Kongres Polaków, który obradował 3.11. 2017 roku w
Zamku Królewskim w Warszawie.
Podczas Dnia Polonii, obchodzonego 26 maja 2024 roku z okazji 20-lecia
wejścia Polski do Unii Europejskiej, inicjatywa ta uzyskała również poparcie ze
strony Ambasadora RP w Berlinie p. Dariusza Pawosia. W rozmowach w tym
czasie konstruktywnie uczestniczył również senator Beniamin Godyla. Zapis
tych wydarzeń został umieszczony na stronie www.swiatowykongrespolaków.pl .
Również pozostali obecni na wydarzeniu w Berlinie polscy prawnicy oraz
dziennikarze, wyrazili gotowość współpracy na rzecz wdrożenia i upowszechnienia
projektu Europejskiej Akademii Prawa w Polsce, a tym samym odnowienia
i wzmocnienia współpracy, która była zamrożona i osłabiona w długim
minionym okresie.
Nadmieniamy, że wcześniejsze apele w tej sprawie nigdy nie zostały podjęte
i rozpatrzone. Organizacje pozarządowe oraz zawodowe organizacje prawnicze
kontynuowały współpracę, uczestnicząc w społecznych konsultacjach oraz w
ogólnokrajowych, międzynarodowych oraz bilateralnych formach współpracy, co
stanowiło swoisty fenomen współpracy polskich prawników, pełniących obowiązki
we wszystkich krajach w szeroko pojętych organach wymiaru sprawiedliwości
oraz w Światowym Forum Dziennikarzy Polonijnych.
Odwołując się do wiedzy i wrażliwości społecznej Pana Profesora, udowodnionej
latami pracy społecznikowskiej, jak również osiągnięciami w roli Rzecznika
Praw Obywatelskich, zwracamy się z wielką prośbą o rozpoczęcie działań w celu
realizacji tej chlubnej społecznej, oddolnej inicjatywy organizacji pozarządowych
i utworzenia Akademii. Chcielibyśmy również spotkać się w celu przekazania
dalszych szczegółów i ustalenia zakresu przyszłych prac.
Wyrażamy nadzieję, że dokonująca się w Polsce zmiana w podejściu do
praworządności oraz do oddolnych społecznych inicjatyw oraz zapewnienia
polskim Obywatelom i Polsce równego traktowania w Unii Europejskiej, oraz
należytej ochrony prawnej, stwarza warunki i klimat dla pełnej realizacji idei
Europejskiej Akademii Prawa, co przyczyni się także do poprawy wizerunku
Polski w Europie i na świecie.
dr Krystyna Krzekotowska
Wiceprezes Światowego Kongresu Polaków